Last update: 17 grudnia 2022
Takie same objawy, taka sama choroba, takie samo leczenie?
Uważa się, że u pacjentów, u których rozpoznano taką samą chorobę, jej przyczyny są także takie same. Często pacjenci otrzymują takie samo leczenie. Jednak doświadczenie kliniczne uczy, że nie wszyscy pacjenci odpowiadają na leczenie tak samo.
W rzeczywistości przyczyny jednej choroby rozpoznanej u pacjentów u każdego z nich mogą być inne. Dlatego duże zainteresowanie budzą próby opracowania leków lub terapii dopasowanych do konkretnych grup pacjentów lub jednostek: medycyna stratyfikowana i spersonalizowana. Często potrzebna jest „diagnostyka stowarzyszona”, aby wskazać przydatność i określić dawkę leku dla danego pacjenta.
Europejskie Przymierze na rzecz Spersonalizowanych Usług Medycznych (EAPM) określa medycynę spersonalizowaną jako „ukierunkowane podejście do zapobiegania, rozpoznawania i leczenia choroby na podstawie indywidualnego profilu osoby”. Terminy „medycyna spersonalizowana” i „medycyna stratyfikowana” są często mylone i używane zamiennie, jednak różnice między nimi są istotne:
| medycyna stratyfikowana | medycyna spersonalizowana |
|---|---|
| Jest to zastosowanie leku ukierunkowanego na subpopulację pacjentów (grupę lub odsetek pacjentów np. cierpiących na określoną chorobę, w określonym wieku lub stadium choroby), a nie stosowanie jednego leku do leczenia wszystkich osób cierpiących na tę chorobę. | Celem jest stosowanie ukierunkowanych leków przy uwzględnieniu innych indywidualnych informacji w celu dostosowania leczenia pacjentów do ich szczególnej sytuacji. To podejście jest stosowane, aby osiągnąć najlepszy wynik i ograniczyć ryzyko efektów ubocznych. |
Znaczenie medycyny stratyfikowanej i spersonalizowanej rośnie, a ich podejścia są szeroko stosowane w leczeniu raka i rzadkich chorób, których podłoże genetyczne jest dobrze poznane. Zgodnie z oczekiwaniami takie podejścia będą coraz częściej stosowane również do opracowywania leczenia innych chorób. Jest to istotna zmiana podejścia do leczenia, ponieważ pacjenci z tym samym rozpoznaniem (ale o innych przyczynach choroby) będą inaczej reagować na lek:
- niektórzy zareagują dobrze
- niektórzy nie zareagują
- niektórzy będą tolerować leczenie gorzej ze względu na różnice genetyczne
- u niektórych może się wytworzyć „oporność” na lek (przestaną reagować), nawet jeśli ich początkowa odpowiedź była dobra.
Takie różnice mogą mieć wielki wpływ na sposób rozwoju choroby i na wybór leczenia.
A2-1.08.1-V1.4