Vertekening

In klinische onderzoeken is vertekening de afwijking in het systeem ten opzichte van de werkelijke waarden van het behandeleffect door bedoelde of onbedoelde aanpassing van resultaten. Vertekening kan het gevolg zijn van bepaalde aspecten in de onderzoeksopzet, de manier waarop een onderzoek wordt uitgevoerd of de manier waarop resultaten worden geanalyseerd of geëvalueerd.

Vertekening kan ‘operationeel’ – zijn vanwege de manier waarop het onderzoek wordt uitgevoerd. Vertekening kan ook ‘statistisch’ zijn – vanwege de onderzoeksopzet of de manier waarop resultaten worden geanalyseerd of geëvalueerd.

Zo kan een slechte onderzoeksopzet betekenen dat deelnemers met een lager risico op symptomen in een behandelarm worden geplaatst in plaats van in een andere behandelarm. Het weglaten van gegevens van bepaalde deelnemers vanwege bekendheid met hun resultaten, kan ook voor vertekening in een onderzoek zorgen.

De belangrijkste ontwerpmethoden om vertekening te vermijden in klinische onderzoeken, zijn blinderen en randomisatie. Er moet ook rekening worden gehouden met het potentiële effect van vertekening tijdens statistische analyse van de onderzoeksgegevens.